Với bất kỳ cuộc phẫu thuật nào dù chỉ là thủ thuật nhỏ tiểu phẫu hay đặc biệt là vết mổ lớn sâu thì giai đoạn sau mổ cũng là giai đoạn cực kỳ quan trọng. Việc lập kế hoạch và các bước lưu ý chi tiết chăm sóc hậu phẫu cực kì cần thiết, nằm trong sổ tay sức khỏe y tế mà bạn nên biết và nhớ. Sau mổ cơ thể dễ kích ứng dễ xảy ra các vấn đề nhiễm trùng các biến chứng ngoài ý muốn chính vì vậy chăm sóc hậu phẫu không thể lơ là.

Nhận định tình trạng và lập kế hoạch chăm sóc hậu phẫu

Hậu phẫu người bệnh cần được nhận định về tình trạng sức khỏe, tình trạng tác động phẫu thuật để có hướng lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân hiệu quả an toàn nhất. Những tình trạng thường được chỉ định theo dõi là:

- Nhận định tình trạng hô hấp của người bệnh: Nhịp thở, tần số thở, người thở có cần trợ thở hay không,...

- Nhận định tình trạng vết mổ: kích thước, vị trí mổ, vết băng, mức độ chảy máu, tần số thay băng/ lần,...

- Nhận định tình trạng thân nhiệt: Thông thường cơ thể người bệnh sẽ sốt nhẹ do mất nước mất máu hoặc do các kháng thể đang làm việc tần suất cao hơn ở vị trí vết thương. Tuy nhiên cần theo dõi kí nếu sốt cao có thể do nhiễm trùng,...

Nhận định tình trạng tiết niệu: Theo số lượng, màu sắc nước tiểu,... để thấy tình trạng cơ thể tránh liều lượng thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau có tác động ngoài lề,...

- Nhận định tình trạng tâm lý người bệnh: có lo lắng hay kích động gì không hay thoải mái trấn tĩnh để có cách tư vấn thích hợp.

 

nhung luu y cham soc hau phau ban can biet

Những lưu ý chăm sóc hậu phẫu bạn cần biết

Lập kế hoạch chăm sóc hậu phẫu chi tiết

Tư thế nằm

Tư thế nằm của người bệnh ảnh hưởng khá nhiều đến khả năng hô hấp và sức khỏe. Nên để người bệnh nằm thẳng, cằm duỗi và nghiêng mặt sang một bên kê gối chân, có thể nhẹ nhàng di chuyển tư thế cho người bệnh sao cho thoải mái nhất.

Truyền dịch

Truyền dịch là khâu chăm sóc hậu phẫu bắt buộc tại bệnh viện nhằm bổ sung nước và dinh dưỡng sau quá trình mổ để bệnh nhân lấy lại cân bằng cũng như mau chóng phục hồi sức khỏe. Các loại dung dịch có thể sử dụng truyền thông thường như: dung dịch ringer lactate, dung dịch NaCl 0,9%, dung dịch glucose 5%, 10%…

Giảm đau sau mổ

Chăm sóc hậu phẫu vấn đề lớn cần làm ngay đó là giảm đau. Tuy nhiên nếu lạm dụng sử dụng liều lượng giảm đau nhiều có thể gây nguy hiểm cho người bệnh. Các loại thuốc giảm đau cần sử dụng theo giờ và theo liều lượng cố định nhất định không được tùy tiện sai đơn kê chỉ định của bác sĩ.

Chăm sóc vết mổ

Các ca mổ nội soi, mổ thủ thuật thường các vết mổ rất nhỏ không cần cắt chỉ hay thay băng bên nguy cơ nhiễm trùng là rất thấp. Bệnh nhân chỉ cần chú ý các tác động lực tránh tác động mạnh hay va chạm lên vùng tiểu phẫu này.

Chăm sóc hậu phẫu với vết thương lớn, vết thương hở. Người bệnh nên được vệ sinh thay băng cho vết mổ hàng ngày theo cách được các bác sỹ y tá hướng dẫn. Với mỗi lần thay băng cần kiểm tra kĩ miệng vết thương xem có biểu hiện khác lạ ví dụ như hiện tượng đỏ lên hay sưng tấy chảy nước không.

Việc vệ sinh thường xuyên này cũng giúp người thân chăm sóc chủ động hơn xử lí các tình trạng bất thường như nứt, nhiễm trùng, rỉ máu, lâu lành,....

Ngoài các bước tiến hành rửa và thay băng bệnh nhân cần vệ sinh tay sạch sẽ tránh nhiễm khuẩn, tuyệt đối dùng băng khô mới đảm bảo vệ sinh y tế, tránh tạo cơ hội các vi khuẩn nhiễm trùng xâm lấn.

Trong thời gian 3 ngày đầu sau phẫu thuật bệnh nhân cần được giữ vết mổ sạch và khô thoáng nhất, hạn chế tiếp xúc với nước tránh thấm vết thương gây mỏng miệng, đau, kéo dài thời gian lành vết thương.

Thông thường với sự giúp đỡ và chăm sóc hậu phẫu đúng cách vết mổ này sẽ liền sau 2 tuần. Thời gian này có thể lâu với người có tiền sử tiểu đường, suy giảm hệ miễn dịch,....

Vận động

Việc vận động sau mổ cần lưu ý nhẹ nhàng tránh vận động quá mạnh sẽ gây rách vết thương. Các nhân sau mổ có thể tập thêm các động tác thư giãn nhẹ nhàng, đi bộ chậm rãi quanh khu vực tăng cường sức khỏe cơ thể lưu thông máu và khoan khoái tinh thần hơn. Nếu vận động đúng cách cũng là bài tập thúc đẩy sức khỏe mỗi ngày. Bạn nên vận động nhẹ nhàng sau 5 đến 7 ngày.

Lập kế hoạch chăm sóc hậu phẫu về chế độ dinh dưỡng

Ngày đầu tiên sau mổ cần chú ý đầy đủ dinh dưỡng qua truyền dịch và qua các dạng đồ ăn lỏng dễ hấp thụ. Ăn làm nhiều bữa và đa dạng các thực phẩm lành tính như hoa quả, sữa, bánh,...Bệnh nhân cần bổ sung thực phẩm giàu đạm vitamin và khoáng chất tăng cường sức đề kháng chống nhiễm trùng cũng như tăng khả năng tạo mô liền da nhanh nhất. Chất xơ trong rau xanh cũng không thể thiếu giúp hệ tiêu hóa làm việc tốt hơn, hạn chế các chứng táo bón hay các vấn đề do kháng sinh và thuốc giảm đau tác động tới sức khỏe.

Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm có hại như thức ăn nhiều dầu mỡ, các chất kích thích có ga và cồn như cafe, thuốc lá, rượu bia ảnh hưởng quá trình điều trị và lành thương rất lớn. Tránh các đồ ăn quá tanh, sống, thịt gà, rau muống, đồ nếp, thịt bò, lòng trắng trứng giúp hạn chế sưng nề vết thương cũng như để vết thương lành không để lại sẹo, đều màu da. 

che-do-an-uong-khi-cham-soc-hau-phau-thuat

Chế độ ăn uống khi chăm sóc hậu phẫu thuật 

Cảnh báo chăm sóc hậu phẫu

Các trường hợp sau người nhà cần được cảnh báo đưa bệnh nhân đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám và chăm sóc kịp thời:

- Vết mổ sau 3-4 ngày vẫn còn rỉ nước, chưa khô miệng, cảm giác khó chịu và tê nhức một cách đột ngột hoặc tăng mạnh đau nhói.

- Bệnh nhân có hiện tượng ớn lạnh hoặc sốt cao trên 38 độ C, vết mổ có hiện tượng sưng tấy, tụ dịch, đau đớn...

- Vết thương chảy mủ và có mùi khó chịu.

- Vết thương có cảm giác khăng khít, da bị căng vết mổ cũng như vết khâu bị căng da toác miệng chảy máu vùng xung quanh.

Nhiều bệnh nhân sau phẫu thuật thường xem nhẹ chăm sóc hậu phẫu bởi họ chủ quan vào sức khỏe của bản thân hoặc tự nghĩ vết thương đó sẽ lành theo thời gian. Tuy nhiên, trên thực tế việc lơ là một trong số các bước trên có thể gây nhiều hệ lụy ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người bệnh. Trên đây là một số lưu ý khi chăm sóc vết mổ cũng như chăm sóc hậu phẫu an toàn hiệu quả được các bác sĩ và dược sĩ chuyên khoa tư vấn. Bạn nên lưu ý để chăm sóc bản thân và người xung quanh tốt nhất nhé.